شناسه خبر: ۸۸۱۶
بازدید: ۸۳
تاریخ انتشار: سه شنبه - ۱۷ مهر ۱۴۰۳

سنگ‌نگاره‌های تاریخی «دیزدر» در پناه قانون

جزئیات جدید ثبت آثار کهن دیزدر از زبان رئیس کمیسیون اصل نود مجلس را بخوانید

۱۰ ماه قبل رئیس کمیسیون اصل‌۹۰ مجلس با دادن مهلتی یک‌هفته‌ای از وزارت میراث ‌فرهنگی خواست تکلیف معدن دیزدر را یکسره کند و مانع تخریب بیشتر میراث ملی فرهنگی در این منطقه شود. منطقه تاریخی دیزدر با وجود سنگ‌نگاره‌های باستانی چهار‌هزارساله، اکنون هفت سال است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، اما همانند بسیاری دیگر از موارد قانون‌شکنی، با سرپیچی معدن‌دار بخش‌خصوصی از قانون حفظ میراث‌فرهنگی، معدن یاد‌شده همچنان مشغول فعالیت است. با کمال تأسف و در سایه سستی و بی‌تعهدی دستگاه‌های دولتی، عناد با میراث کهن فرهنگی شدت یافته و در اوایل فروردین امسال بخش دیگری از سنگ‌نگاره‌های دیزدر تخریب شده است.
اواخر شهریور سال گذشته بود که نماینده مردم مشهد در مجلس‌شورای‌اسلامی از ارسال نامه به وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خبر داد؛ نامه‌ای که مضمون آن تأکید بر جلوگیری از فعالیت معدن‌کاران در منطقه تاریخی دیزدر بود. دی‌ماه سال گذشته نیز رئیس کمیسیون اصل‌۹۰ مجلس‌شورای‌اسلامی اعلام کرد که وزارت میراث‌فرهنگی از وزارت صمت به‌دلیل تداوم تخلف و بهره‌برداری از معادن شکایت کرده و قرار است رسیدگی به پرونده تعطیلی معدن دیزدر در قوه قضائیه به فرجام برسد. وی این را هم گفت که «در تماس با وزیر میراث‌فرهنگی این نکته را گوشزد کردم که شکایت یاد‌شده حتما باید منتج به تعطیلی کامل معدن یاد‌شده شود.»

پیگیری استانی برای ممانعت از تخریب
بعد از گذشت ۱۰‌ماه از آغاز پیگیری یاد‌شده، رئیس کمیسیون اصل‌۹۰ مجلس‌شورای‌اسلامی که از مدت‌ها قبل در جریان پرونده تخریب سنگ‌نگاره‌های تاریخی دیزدر است، با بیان اینکه به موازات کمیسیون اصل‌۹۰، پیگیری‌های استانی برای جلوگیری از تداوم تخریب این آثار باستانی انجام شده است، ضمن تشریح روند پیگیری‌های استانی در سال جاری، به خبرنگار ما گفت: در اوایل اردیبهشت امسال نامه‌ای از سوی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خطاب به مدیرکل دفتر حقوقی وزارت میراث‌فرهنگی ارسال و در آن، با درخواست مؤکد خواسته شد با دستور توقف فعالیت‌ها، لغو یا عدم تمدید مجوز بهره‌برداری از معدن هم‌جوار، از تخریب قریب‌الوقوع اثر تاریخی فرهنگی نقوش صخره‌ای دیزدر جلوگیری به عمل آید.

روایت عکس‌های هوایی  و تغییر سنگ‌نگاره‌ها
حجت‌الاسلام ‌والمسلمین‌نصرا… ‌پژمانفر ادامه داد: در همین زمینه مکاتباتی نیز با دادستان عمومی و انقلاب شهرستان طرقبه و شاندیز انجام و اعلام شد که عکس‌های هوایی و گزارش‌های مردمی حکایت از تداوم تغییرات در وضعیت سنگ‌نگاره‌ها دارد و بر‌همین‌اساس تشکیل پرونده کیفری برای متولیان این معدن درخواست شد.
وی با بیان اینکه به موازات پیگیری‌های کشوری از وزارت میراث‌فرهنگی، در استان نیز پیگیری‌های قضایی ادامه دارد، بیان کرد: ادامه پیگیری‌های استانی منجر به شکایت از بهره‌برداران معدن به دستگاه قضایی استان شد و در شکوائیه‌ای که در اختیار حجت‌الاسلام‌والمسلمین زرندی، رئیس کل دادگستری استان، قرار گرفت، اعلام شد که باوجود تأکید دستگاه قضا بر حفظ و صیانت از سنگ‌نگاره‌ها و محدوده تاریخی دیزدر و سایر عناصر طبیعی موجود، فنس‌کشی برای جداسازی محوطه سنگ‌نگاره‌های تاریخی باید با نظر هیئت تعیینی دادگستری انجام شود اما با‌وجود پیگیری‌های مکرر صورت‌گرفته، این اقدام بدون حضور نماینده این اداره‌‌کل و نماینده اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت توسط بهره‌بردار انجام شده است.

نخاله‌ها همچنان رهاسازی می‌شوند
به گفته رئیس کمیسیون اصل‌۹۰ مجلس‌شورای‌اسلامی همچنین باوجود ادعای بهره‌بردار، همچنان نخاله‌های عظیم سنگی و برداشت‌های موجود از معدن در عرصه طبیعی رهاسازی می‌شوند که این اقدام موجب آسیب‌های جبران‌ناپذیر به منظر طبیعی ثبت شده است. پژمانفر این را هم گفت که برای تعیین تکلیف و محافظت بیشتر از سنگ‌نگاره‌های تاریخی دیزدر، طبق تصمیم شورای ثبت میراث‌فرهنگی استان، مقرر شده است عرصه و حریم این اثر مورد‌بازنگری قرار گیرد.
پژمانفر همچنین اعلام کرد قرار است وزیر میراث فرهنگی برای حل موضوع دیزدر، به‌طور اختصاصی با رئیس قوه قضائیه دیدار کند.